Greinasafn

2019
 »febrúar

 »janúar
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989

Articles in English

6.7.2018
Hvers konar kapitalismi? Hvað eiga norræna módelið og kínverska þróunarmódelið sameiginlegt? Getum við lært eitthvað af hvor öðrum?

Read more

28.6.2018
„THE MAN WHO LENT US HIS VOICE AFTER OURS´HAD BEEN SILENCED......“

Read more

2.11.2016
JBH interview Scotland

Read more

1.10.2016
Interviewed by the Lithuanian TV

Read more

14.9.2016
WHAT´S WRONG WITH EUROPE – AND WHY DON´T YOU FIX IT?

Read more

All articles in English

10.5.2009

HVER SKULDAR HVERJUM?

Það veldur ýmsum áhyggjum, að kvótahafar innan LÍÚ segjast munu fara beint á hausinn, ef þeir þurfi að bjóða í 5% veiðiheimilda á árí á markaðsverði. Þetta kemur mönnum spánskt fyrir sjónir af ýmsum ástæðum.

Í fyrsta lagi vissu menn ekki betur en að kvótahafarkvótahafar væru nú þegar á dúndrandi hausnum. Ábyrgir aðilar hafa látið hafa eftir sér, að útgerðin sé skuldum hlaðin sem samsvari þrefaldri ársframleiðslu. Ástæðan er sögð vera sú, að útgerðamenn hafi slegið lán – innan lands en þó einkum utan – til að kaupa og leigja kvóta. M.ö.o. til að kaupa suma keppinauta út úr greininni og til að gera aðra að leiguliðum. Margir eiga bágt með að skilja, hvernig kvótahafarnir höfðu efni á þessu, en alls ekki hinu, að borga eiganda auðlindarinnar gjald fyrir nýtingarréttinn.

Erlendar skuldir útgerðarinnar hafa að sönnu tvöfaldast við hrun krónunnar. Þess vegna eiga ýmsir bágt með að skilja, hvers vegna LÍÚ stendur fyrir kostnaðarsamri herferð til að standa vörð um þennan hrunda gjaldmiðil, sem veldur því að þeir eru ekki lengur borgunarmenn fyrir skuldum. Skyldu þeir ekki hafa eitthvað annað og betra að gera við peningana sína, ef þeir ættu einhverja?

Þegar útgerðarmenn á sínum tíma fengu einkarétt til að nýta auðlindina – gríðarlega verðmæt forréttindi - án afgjalds, voru rökin þau, að þar með mundi útgerðarkostnaður snarlækka og arðsemi útgerðarfyrirtækjanna stóraukast. Þar fyrir utan myndu fiskistofnarnir braggast við takmarkaða sókn. Ekkert af þessu hefur staðist. Samt held ég að enginn hafi ímyndað sér það fyrirfram, að þeim mundi takast að sökkva fyrirtækjunum í botnlausar skuldir, þrátt fyrir meðgjöfina.

Sennilega eiga kvótahafarnir innan LÍÚ ekki annan kost betri, úr því sem komið er, til að losna úr skuldafangelsinu en þann að ganga í Evrópusambandið. Þar með mundu útgerðarfyrirtækin öðlast sama rétt og önnur fyrirtæki í landinu til þess að fjármagna sig með hlutafjárframlögum í stað þess að reiða sig eingöngu á lánsfé. Þeim mun skrýtnara er, að þessir sömu útgerðarmenn telja sig hafa efni á því að kosta dýran hræðsluáróður til þess að hræða stjórnmálamenn frá því að krefjast afgjalds fyrir nýtingarrétt á auðlindinni, f.h. eigandans, íslensku þjóðarinnar.

Ef Íslendingar ganga í Evrópusambandið og erlendar fjárfestingar verða þar með leyfðar í sjávarútvegi, eins og í öðrum greinum, er eina leiðin til að tryggja að þjóðin njóti eðlilegs arðs fyrir leigu á nýtingarréttinum sú, að bjóða veiðileyfin upp á markaði. Fyrir eigandann – þjóðina – skiptir það þá litlu máli, hverjir bjóða best. Það sem skiptir máli er, að þjóðin fái í sinn hlut eðlilegan arð fyrir nýtingu auðlindarinnar. Ekki mun af veita til þess að þjóðin geti borgað upp allar þær skuldir, sem forréttindaliðið lagði henni á herðar á áratug frjálshyggjunnar. Vonandi mun vinstri stjórnin, sem tók við völdum í dag, ekki láta hræða sig frá því að standa við stefnu sína. Einu sinn var til flokkur sem hafði að kjörorði: “Gjör rétt – þol ei órétt”. Það er sérstök ástæða til að forða þessu spakmæli frá gleymsku.

Jón Baldvin Hannibalsson (Höf. var togarasjómaður í nokkur sumur)

Deila á Facebook

Ummæli við grein

11.5.2009 09:40:01
Jón Halldór
Sammála þessu. Ég held að LÍÚ forystan sé illa þjáð af röngum misskilningi.
11.5.2009 09:49:44
Valsól
Ég á góðan vin sem er togarasjómaður. Hann sagði mér frá því að í einum túrnum hafi vantað tvö tonn upp á að fylla skipið. Skipstjórinn hringir í land til að fá að vita hvort hann eigi að eyða tíma í að láta trollið fara og ná í þessi tvö tonn eða koma í land. Hann fékk ordur um að láta trollið fara. Eftir tvo og hálfan tíma var híft og 60 tonn af karfa voru í trollinu. Tonnin tvö voru tekin og restinni hennt í sjóinn. Hafði varð rautt í kring um skipið. Þessi skipstjóri kom svo í útvarpsviðtal þegar verið var að gagnrýna kvótakerfið fyrir brottkast og staðhæfði það að á sínu skipi hefði aldrei tíðkast brottkast. Þessi saga er sönn, en því miður þá get ég ekki uppplýst af hvaða skipi þetta er vegna þess að skipsverjinn óttast um starf sitt ef upp kemst að hann hafi kjaftað. þetta eru reyndar nokkur ár síðan, en vinur minn segir að brottkastið hafi verið öll þau ár sem hann hefur verið um borð í þessu skipi. Þetta var reyndar ljótasta dæmið.
11.5.2009 09:53:52
Bjarni Kjartansson
Sjáðu nú til.
1. Þeir tóku lán til að kaupa félög af sjálfum sér og setja kaupverðið í óskylda starfsemi, svo sem fasteignafélög og bankastafsemi, sbr. Glitni og fl.

2. Ef einhver kaupir hlut, sem er rækilega þinglýst eign annars, er honum hluturinn laus að lögum. (ekkert og ég meina ekkert á landi hér er jafn rækilega þinglýst eign þjóðarinnar og kvótinn eða öllu heldur auðlindin . Árlega eru ræður mislangar fluttar af mis mikilli inn-blæstri og lifun eins og gegur um eign þjóðarinnar á fiskiauðlindini.
Því er morgunljóst, að kaupskapurinn er með ,,eign" annars og því ómark.

3. Líjúgararnir hafa skrökvað að þjóð sinni lengi og eru enn að . Við sem erum komnir yfir miðjan aldur og munum nokkuð aftur til þeirra tíma að fiskrinn synti ,,frjáls" um miðin vitum, að útgerðir hafa farið lóðbeint á hausin hver af annari, mis fljótt þó. Ætíð hafa verið til menn sem hafa viljað halda veiðum og vinnslu áfram en nú síðari árin hafa ekki verið forsendur fyrir því ða kaupa bát og gera út, þar sem fákeppni er í greininni.

4. ALLT og ég meina allt sem Kratar hafa komið í lög, svo sem Verðtrygging (Gylfi Þ &co) Kvótinn, (Þorvaldur Gylfa og félagar,) EES samningurinn sem Svissarar höfðu skilnig og skynsemi til að segja sig frá(þú og nokkrir aðrir Kratar) Hefur orðið þjóð okkar til verulegs ógagns.


11.5.2009 10:38:28
Reynir Þór
Hvernig er það Jón,
er það satt að þú hafir komið framsali aflaheimilda á, á sínum tíma?
11.5.2009 13:19:01
Klemens Sigurðsson
Tilvitnun "Fyrir eigandann – þjóðina – skiptir það þá litlu máli, hverjir bjóða best. Það sem skiptir máli er, að þjóðin fái í sinn hlut eðlilegan arð fyrir nýtingu auðlindarinnar."

Sem sagt Jón það skiptir þig engu máli þó nokkur þúsund störf í sjávarútvegi flytjist til spánar eða eitthvert annað bara ef þjóðin fær renturnar af auðlindinni.
Ég spyr, á þá að nota renturnar til þess að borga þeim sem missa vinnuna atvinnuleysisbætur eða flytja þeir þá bara kannski líka til Spánar?

Nei nú missti ég nánast allt álit á þér sem var þó töluvert áður. Þó svo ég væri ekki alltaf sammála þér.

Það er naumast hvað menn geta orðið steiktir í trúboðinu!!

11.5.2009 23:56:29
Páll Gustafsson
Eg var togarsjómaður í sextán ár og tók þátt í brottkasti síðust 10 ár að beiðni Útgerðar og skipstjóra.
12.5.2009 00:17:30
Ofsi
Eruð þið að fatta þetta núna með kratana og auðlindarentuna.

Einhver óskilgetin arður til þjóðarinar skiptir öllu máli. Þeim er skítsama um atvinnugreinina. Skítsama.

Fyrirhuguð fyrningarleið mun draga allan þrótt úr sjávarútveginum og mun ekki skapa neina þjóðarsátt. Þvert á móti munu koma djúp sár sem aldrei gróa.

Það hefði verið nær að koma með tillögur sem lítur að raunverulegum vandamálum s.s. kvótaleigu (framsalið) og veiðiskyldan. Ásamt strandveiðum ofl.


12.5.2009 10:23:47
Birgir Rúnar Sæmundsson.
Það er klárt að LJÚ viðheldur sömu taktíkinni.
Hræðslu áróður og vileysa.
Fiskurinn verður veiddur eftir sem áður og mun skapa útflutningtekjur fyrir þjóðina.
Kvótkerfið með framsals lögunum er hreinn og klár efnahags fasisimi af verstu gerð. Og þar ofan á er úrskurður Sameinuðu Þjóðanna um, að kerfið er mannréttindabrot.
Annað sem tengist þessum efnahags fasisma sem kvótakerfið er, er verð og sölumál hjá stóru útgerðunum.
Þau selja frosinn fisk í gámum til evrópu og víðar.En selja sjálfum sér aflann héðan og yfir í hægri skrifborðsskúffuna (sem er stödd á erlendri grund) Og við það tvöfaldast verðmætið að minnsta kosti,þegar gámar eru opnaðir erlendis og selt áfram.
Með þessu eru þeir að hlunnfara sjómenn í launum, og einnig, að gjaldeyrisskil til Íslands eru falin.
Kannski er þetta mál fyrir rannsóknarnefndirnar til að skoða nánar. Því að þetta er stór þáttur í hruninu,
langtíma blóðmjólkun á þjóðar auðlindinni.
Sem dæmi: Meðal verð á frosnum þorskflökum til sjómanna til launa eru ca. 450 til 700 kr.kg til launa .
En þegar sama útgerð selur úr gámum frosin þorskflök erlendis er verðið frá 1600 til 2400 kr. Eftir stærð og gæðum.
Það er nauðsynlegt að gjörbreyta kvótakerfinu, að öðrum kosti getum við Íslendingar ekki komist til álna að nýju.
Að vera með slíkt kerfi sem kvótakerfið er, jafnast á við illann krónískann sjúkdóm á þjóðar líkamanum.

Nú liggur á að koma strandveiðum af stað í öllum sjávarbyggðum landsins svo að fólkið fái og geti bjargað sér. Og að auðlindagjald verði ca.5-7 % Greitt í sveitarfélögin.
Kveðja.
http://kvotagreifar.blogspot.com
12.5.2009 10:33:33
Jón Baldvin Hannibalsson
Svar til Bjarna Kjartanssonar frá í dag
Heill og sæll, Bjarni.
Því miður sýnist mér, að þú hafir eitthvað ruglast í ríminu varðandi faðerni á mikilvægum lögum, sem þú telur upp.

Fyrst: verðtryggingin. Meginákvæði um hana er enn að finna í svokölluðum “Ólafslögum” frá árinu 1979. Lögin eru kennd við flutningsmann þeirra, Ólaf Jóhannesson. Hann var formaður Framsóknarflokksins, ekki Alþýðuflokksins.

Annað: Kvótinn: Ekki veit ég af hverju þú vilt ræna Halldór Ásgrímsson, fv. formann Framsóknarflokksins og sjávarútvegsráðherra (sá sem innleiddi kvótakerfið) þessu helsta framlagi hans til íslenskra stjórnmála. Þorvaldur Gylfason, prófessor, er einhver staðfastasti gagnrýnandi gjafakvótakerfisins frá upphafi vega í þjóðfélagsumræðunni. Hann á allt annað skilið en að vera sakaður um höfundarrétt að kvótakerfinu.

Þriðja: Þjóðareign á sjávarauðlindinni. Höfundur 1.gr. fiskveiðistjórnarlaganna um að fiskistofnar innan íslenskrar lögsögu séu sameign þjóðarinnar heitir Jón Sigurðsson, ráðherra Alþýðuflokksins í vinstristjórninni 1988-91. Þingflokkur Alþýðuflokksins gerði sameignarákvæðið að skilyrði fyrir því að samþykkja framlengingu kvótakerfisins 1988, sem meirihluti var fyrir á alþingi. Þegar knúið var á um framsal veiðiheimilda nokkrum árum síðar, settum við kratar það viðbótarskilyrði að síðari tíma breytingar á úthlutun veiðiheimilda (eins og nú stendur til í fyrsta sinn) myndu undir engum kringumstæðum baka ríkinu (skattgreiðendum) skaðabótaskyldu; þetta tvennt, sameignarákvæðið og áskilinn réttur til breytinga, án skaðabótarskyldu, eru þeir hornsteinar sem baráttan gegn gjafakvótakerfinu hefur hvílt á alla tíð síðan. Ef við kratar hefðum ekki beitt hörku til að fá þessi ákvæði inn í lögin (því að við höfðum ekki meirihlutafylgi á þingi fyrir þessum tillögum) , þá væri kvótinn fyrir löngu orðinn lögvarin eign útgerðarmanna og sjálfsagt stutt dómsúrskurðum í þokkabót.

Nú standa vonir til, að endanlegur sigur vinnist í þessu máli með því að koma þjóðareignarákvæðinu í stjórnarskrá. Eftir er að sjá, hvernig nýmyndaðri stjórn tekst til við afturköllun gjafakvótanna og endurúthlutun í samræmi við grundvallarreglur stjórnskipunarinnar um jafnræði fyrir lögum og atvinnufrelsi. Alla vega munu skattgreiðendur ekki þurfa að borga kvótahöfum skaðabætur fyrir afturköllun veiðiheimilda. Fyrir það geta þeir þakkað okkur krötum, eins og reyndar fyrir sjálft þjóðareignarákvæðið. Þú vegsamar þjóðareignarákvæðið, en lastar höfunda þess. Finnst þér það fara vel saman?
Með vinsemd,
JBH


12.5.2009 11:53:21
Jón
Ég fæ engan botn í áróður þingmanna og LÍÚ, t.d. fæ ég ekki skilið að það hafi nokkur áhrif á útgerð á Íslandi þó eigendur útgerðafyrirtækja fari á hausinn, þeir eru ekki útgerðin, þeir eiga hana og þó skipt sé um eigendur að þessari arðbæru einokunarverslun þá hefur það bara hreint engin áhrif nema ef vera skildi til batnaðar.

Svo skil ég ekki hvernig hægt er að blanda saman úthlutun á kvóta og fiskveiðistjórnun með kvóta, annað er spillt mannréttindabrot hitt verndun auðlinda. LÍÚ og þingmenn vilja ekki aðgreina þarna á milli væntanlega til þess að rugla fólk.

Eitt er mér þó full ljóst, að skipa spilltu úthlutunarkefi fyrir annað enn spilltara er eiginlega út í hött, það á að selja veiðileyfi, ef núverandi kerfi hefur sýnt eitthvað, þá hefur það sýnt að það gengur fullkomlega upp.
12.5.2009 11:57:10
Sigurður Marinósson
Sammála þér Jón Baldvin Hannibalsson (togarasjómaður í nokkur sumur) haltu áfram að glefsa í LÍÚ.
12.5.2009 13:34:07
Þórður Már Jónsson
Sæll Jón Baldvin.

Það er nú svo merkilegt sem það er að þeir sem hafa kerfisbundið komið á þessu nútíma lénsherrakerfi þar sem handhafar heimildanna hafa getað leigt út aflaheimildirnar á 85-90% gjaldi skuli sjálfir kvarta þegar nefnd eru 5% sem þeir eiga að SKILA til baka til þjóðarinnar á ári. Þessir menn telja sín eigin fyrirtæki ekki geta borið það að greiða þau leigugjöld sem þeir hafa sjálfir verðmyndað, en telja þó eðlilegt að leiguliðagrey eigi að greiða þeim. Það er auðvitað ástæða fyrir því. Tökum dæmi um þetta:

Jón Baldvin kaupir sér trillu og langar að fara á sjó. Hann Á engan kvóta þannig að hann er nauðbeygður til þess að leigja af stórútgerðinni Grandherja sem gerir að stórum hluta til út á að leigja aflaheimildir sínar burt til annarra, enda talsvert hagkvæmara að leigja frá sér kvótann kostnaðarlaust fyrir 200 kr. kg. þegar maður fær bara 230 kr. fyrir kílóið komið að landi með öllum þeim kostnaði sem því fylgir. Jón Baldvin kemst á sjó með leigukvótann sinn og þegar hann kemur að landi hefur hann lagt 29 kr. í kostnað per kíló sem hann kemur með að landi. Jón Baldvin verður því að bíta í það súra að laun hans fyrir erfiðið er 1 kr. á hvert veitt kíló. Þá kemur skyndilega maður á vegum Grandherja og segist vilja kaupa aflann á markaðsverði, 230 kr. á kílóið. Jón verður að koma fiskinum í verð og kaup takast. Grandherji kaupir 10 tonn af þorski af Jóni Baldvin, en það sem Grandherji hefur í raun greitt fyrir þessi 10 tonn eru 30 krónur á kílóið. Þrællinn Jón hefur þó vonandi stungið undan nokkrum þorskum til þess að geta séð sjálfum sér fyrir næringu. Þrælarnir eiga jú ekki að fá mikið meira fyrir sinn snúð en það sem þeir þurfa að éta. Er það ekki annars hugsunin á bak við þetta leiguliðakerfi? Að auðurinn fari allur á "rétta" staði.

Auðvitað leggja LÍÚ fé í að verja þessi forréttindi sín.
12.5.2009 14:26:49
Sigurbjörg Eiríksdóttir.
Góð grein. Og mikið var ég ánægð með leiðréttinguna til Kjartans. Mér heyrist að það sé ekki vanþörf á að halda á lofti ýmsu sem hefur verið gert og þá hver framkvæmdi. Ég hélt nú að flestir vissu um kvótann og HÁ en svo virðist ekki vera.
Kveðja.
12.5.2009 21:22:06
Þórður Már Jónsson
Sæll aftur Jón Baldvin.

Það var eitt sem ég gleymdi hér í dag. Það var að þakka þér kærlega fyrir 3. málsl. 1. gr. laga um stjórn fiskveiða sem þú og félagar þínir í Alþýðuflokknum börðust fyrir árið 1990 að sett yrði inn í lögin við mikinn mótbyr frá þáverandi sjávarútvegsráðherra Halldóri Ásgrímssyni. Þú gerir þér líklega manna best grein fyrir hvar við værum án þessa ákvæðis. Halldór nagar líklega enn handarbökin fyrir að sér myndi ekki takast það ódæði að arðræna þjóðina á þennan hátt.

Skrifa ummæli

Nafn
Netfang
Skilaboð
Skráðu inn þetta orð
í þennan reit