Nema hvað, að núna var Mahmud Abbas, foringi Palestínumanna, kominn á ný til að hitta páfa. Að þessu sinni stóð til að hengja á hann æðstu orðu – friðarorðu, sem bara vænstu mönnum er veitt í viðurkenningarskyni. Gott ef það er ekki upphleypt mynd af engli úr bronsi.
Bara fjórum blaðamönnum var leyft að vera viðstaddir athöfnina sjálfa, (fyrir utan ljósmyndara í þjónustu páfa). Tveir þeirra voru Palestínumenn og hinir enskumælandi sérfræðingar í málefnum páfadóms við erlend blöð og fréttastofur. Að lokinni athöfn steðjuðu sérfræðingarnir fram í aðalsal Vatikansins, þar sem hundruð fréttamanna biðu spenntir eftir niðurstöðum fundarins. Meðal þess efnis, sem greint var frá, var veitingin á orðu friðarins! Og fyrr var ekki orðinu sleppt, en friðurinn var úti. Allt fór á hvolf, menn hnakkrifust – og ég veit ekki betur en að heimspressan sé enn undirlögð af þessu rifrildi – tveimur vikum seinna.
Og um hvað eru menn svo að rífast? Jú, þeir rífast um það, hvort Jorge Mario Bergoglio – með öðrum orðum Francis páfi – hafi notað viðtengingarhátt eða framsöguhátt sagnarinnar að vera, þegar hann ávarpaði vin sinn, Mahmud Abbas, um leið og hann teygði fram hendurnar til að hengja orðu um háls honum. Sagði hann „þú ert engill friðarins eða megir þú vera engill friðarins? Annars vegar er fullyrðing, hins vegar ósk. Á ítölsku hljómar þetta svo: tu sei angelo di pace eða tu sia angelo di pace. Ekki svo mikill munur og gæti hafa skolast til hjá túlkinum. Hafi páfinn notað framsöguhátt og sagt þú ert, þá er ekki ólíklegt, að Ísraelar svari fyrir sig með loftárás á Vatikanið, (rétt eins og á Gaza). Heimstyrjaldir hafa svo sem brotist út af minna tilefni?
Jorge Mario Bergoglio var sóttur til Argentínu, en er af ítölsku bergi brotinn. Eflaust talar hann öll rómönsku málin og veit, hvað viðtengingarháttur hefur margslungna merkingu. Háttur sem gefur málinu dýpt, ilm og lit. Bretar og Bandaríkjamenn hafa hins vegar ekki hugmynd um það, enda viðtengingarháttur týndur úr því tungumáli og tröllum gefinn. Það hefur kannski verið sérfræðingunum í páfagarði ofraun að þýða ítalskan viðtengingarhátt fyrir hinn enskumælandi heim, þar sem viðtengingarhátturinn er ekki lengur til.
Við sem sóttum sunnudagaskóla Fríkirkjunnar á barnsaldri, vitum að prestar tala helst aldrei í framsöguhætti. Guð veri með þér guð fyrirgefi þér guð varðveiti þig guð sé oss næstur guð hjálpi þér helgist þitt nafn til komi þitt ríki verði þinn vilji svo á jörðu sem himni – allt í viðtengingarhætti. Og ég efast ekki um, að páfinn sjálfur sé jafnósýnkur á viðtengingarhátt og kristmenn-krossmenn á Fróni – þó svo þeir hafi gleymt kaþólskunni.
En hvað um það. Á öðrum degi voru hinir enskumælandi sérfræðingar í páfagarði sendir inn í bakherbergi Vatikansins til að hlusta á upptökur af ræðu páfa. Samt voru þeir eiginlega engu nær, þegar þeir sneru aftur. Það var erfitt að greina orðaskil, sögðu þeir. Páfanum liggur lágt rómur – eins og títt er um vitra menn, má gjarnan bæta við. Þótt túlkurinn væri fjölkunnugur málamaður, var hann hlédrægur og forðaðist að yfirgnæfa rödd hans heilagleika. Og svo voru það blossarnir frá myndavélunum, þeir yfirgnæfðu allt eins og vélbyssuskothríð. Það var úr vöndu að ráða og engin lausn í sjónmáli.
En þegar upp er staðið, þá skiptir svo sem engu mái, hver sagði hvað við hvern, hvenær né hvar. Hvort notaði páfinn framsöguhátt eða viðtengingarhátt? Hvort sagði hann hinn hógværa talsmann Palestínumanna vera „engil friðarins“ eða lét hann í ljósi þá ósk, að hann mætti reynast „engill friðarins“?
Það eina sem skiptir máli er stríð eða friður. Og við vitum, að stríð er staðreynd fyrir botni Miðjarðarhafsins. Stríð er þess vegna í framsöguhætti, en friður í þessum löndum getur aðeins verið í viðtengingarhætti. Hann lýsir óskhyggju góðra manna, eins og Jorges Marios Bergoglio og Mahmuds Abbas – páfans og Palestínumannsins – um að sú tíð komi, að „friður sé með yður“.