„Mala domestica …“

Blaðamaður hringdi og sagðist hafa fyrir því heimildir að á morgun (23.feb.“12), birtist viðtal í Nýju Lífi, þar sem ég væri borinn alvarlegum sökum um meinta „kynferðislega áreitni“ við stúlku í fjölskyldu okkar Bryndísar.

Ég baðst undan að svara óséðum ásökunum , en sendi ritsjóra Nýs Lífs tölvupóst og krafðist þess að fá að sjá sakarefni, fyrir birtingu; og að fá ráðrúm til að svara í sömu tölublaði. Það ber að mínu viti ekki vott um að sannleiksást hafi verið höfð að leiðarljósi við undirbúning málsins af blaðsins sjálfu, fyrst ekkert var sannreynt með því að gefa hinum ákærða kost á að bera hönd fyrir höfuð sér.

Við nánari umhugsun er það mín niðurstaða að mér sé ekkert að vanbúnaði að upplýsa málið að óséðum kæruatriðum. Hér er um að ræða fjölskylduböl, sem illu heilli hefur eitrað andrúmsloftið innan stórfjölskyldu okkar Bryndísar í meira en áratug. Það er álitamál, hvert erindi fjölskylduböl á við almenning í gegnum fjölmiðla. En úr því að Guðrún Harðardóttir (systurdóttir Bryndísar) hefur kosið að fara þá leið meira en áratug eftir að málsatvik urðu, verður að taka því.

Ég ætla að byrja á því að játa á mig sök. Ekki um kynferðislega áreitni – kærur um slíkt hafa verið bornar fram í tvígang og verið vísað á bug jafnharðan. En ég gerði mig sekan um dómgreindarbrest, sem lýsir sér í því að hafa orðið við tilmælum Guðrúnar Harðadóttur um að efna til bréfaskrifta við hana, sem aldrei skyldi verið hafa. Hún var skiptinemi i Venezuela, á 17da aldursári. Ég sendi henni bók eftir Vargas Llosa (sem fékk reyndar bókmenntaverðlaun Nóbels í fyrra ) og bréf með. Sagan er dæmisaga um samskipti Norður- Suður Ameríku. Bók og bréf eru á köflum erótísk. Sjálfur hefur höfundurinn kallað bók sín „Eró-pólitíska“. Þetta bréf lýsir dómgreindarbresti mínum því að bréfið átti ekkert erindi við viðtakandann. Þetta hefur dregið dilk á eftir sér innan fjölskyldunnar og valdið þar óvild og jafnvel sorgarviðbrögðum árum saman. Ég hef ítrekað beðist fyrirgefninar á því – og endurtek þá afsökunarbeiðni hér með einu sinni enn.

Kynferðisafbrot eru einatt þess eðlis að reynt er að hilma yfir þau og þagga þau niður innan fjölskyldna. Þetta mál snýst ekki um kynferðisafbrot af neinu tagi, svo sem staðfest er af réttarkerfinu. Það snýst um bréfasendingar milli lífsreynds manns og óþroskaðrar stúlku, þar sem bréfritarinn hefur ítrekað beðist afsökunar á dómgreindarbresti og boðist til að gera allt sem í hans valdi stendur til að bæta fyrir glöp sín. Ég hef boðist til að bera fram afsökunarbeiðni við fjölskyldu Guðrúnar Harðardóttur og að ræða málið við hvern þann, sem fjölskyldan kýs sér til fulltingis, sálfræðinga, félagsráðgjafa eða milligöngumenn innan fjölskyldunnar.
Hér ríkir engin afneitun, engin þöggun og ekkert leyndarpukur. Hin umdeildu bréf hafa verið fjölfölduð og send til umfjöllunar fleiri sáttaaðilum en tölu verður á komið, innan og utan fjölskydunnar. Fyrir nú utan þau afrit sem gengið hafa manna í millum í leynd og pukri. Allt án árangurs. Spurningin er: hvaða erindi á þetta fjölskylduböl við almenning? Er einhver að nokkru bættari? Enginn er dómari í sjálfs sín sök . Ég læt því öðrum eftir að dæma um það.

Fyrir jólin 2005 vildi Guðrún Harðardóttir láta á það reyna fyrir dómi, hvort þessi sendibréf gætu flokkast undir kynferðislega áreitni. Lögreglukæru var vísað frá sem tilefnislausri. Í ársbyrjun 2006 mælti saksóknari ríksins fyrir um frekari rannsókn, sem stóð í hálft annað ár. Rannsóknarefnið var, hvort fyrir því fyndist lagabókstafur í Venezuelu (þar sem viðtakandi var skiptinemi) eða í BNA (þar sem bréfritari þá bjó), að einkabréf milli fullveðja einstaklinga teldust refsivert athæfi að lögum. Því var að vísað frá. Um lögfræðilega hlið málsins þarf því ekki að deila.

Heimilisbölið er þyngra en tárum taki eins og Brynjólfur biskup komst að orði á sinni tíð. Öllum verður okkur á í lífinu. Öll þurfum við einhvern tíma á fyrirgefningu að halda. Ég harma það alla daga að hafa valdið fólki sem mér þykir vænt um í minni nánustu fjölskyldu, sárindum og hugarangri að ósekju. Ég hef viðurkennt mína sök og beðist fyrirgefningar. Nú, þegar fjölskylduraunir hafa verið bornar á torg, endurtek ég afsökunarbeiðni mína hér með opinberlega. Réttarkerfið hefur kveðið upp sinn dóm, nú hefur málið verið lagt í dóm almenningsálitsins. Þeim dómi verða allir að hlíta.