Interview

JÓN BALDVIN hefur undanfarna máuði starfað sem gistiprófessor við Háskólann í TARTU í Eistlandi. Jafnframt hefur hann flutt fyrirlestra og tekið þátt í málþingum um fjármálakreppuna, orsakir hennar, afleiðingar og ólík viðbrögð stjórnvalda, einkum á Íslandi, annars staðar á Norðurlöndum og í Eystrasaltslöndum. Þann 11. apríl, s.l. flutti hann stefnuræðu á fjölþjóðlegri ráðstefnu um framtíð háskólamenntunar, séð af sjónarhóli smáþjóða. Ráðstefnan var endapunktur á stefnumótun Háskólans í TARTU til ársins 2032, þegar skólinn verður 400 ára.

ASKUR ALAS er eistnenskur blaðamaður, málvísindamaður og þýðandi íslenskra bókmennta á eistnesku. Á sumrum er hann leiðsögumaður eistneskra ferðamanna til Íslands. Hann tók eftirfarandi viðtal við Jón Baldvin, sem birtist í aprílhefti mánaðarritsins KESKUS í TALLINN, en tímaritið helgar sig listum, menningu og stjórnmálum, gjarnan út frá óhefðbundnum sjónarmiðum.

Q: What would you have done differently, if you had been in power before/after crisis?

Continue reading

FRÉTTATILKYNNING

SAMKOMULAG hefur tekist, fyrir milligöngu lögmanna aðila, milli rektors f.h. Háskóla Íslands og Jóns Baldvins Hannibalssonar, fv. Ráðherra, um lausn ágreiningsmála, sem risu haustið 2013.
Aðalatriði samkomulagsins eru eftirfarandi:

  • Rektor biður Jón Baldvin afsökunar á, að málsmeðferð hafi verið ábótavant og bitnað að ósekju á honum.
  • Rektor staðfestir, að Jón Baldvin uppfylli allmenn hæfisskilyrði, sem gerð eru til stundakennara við Háskóla Íslands.
  • Rektor staðfestir, að Háskóli Íslands muni í framtíðinni leitast í hvívetna við að fara að lögum í tilvikum, sem tengjast Jóni Baldvini.
  • Háskóli Íslands greiðir Jóni Baldvini bætur að fjárhæð 500 þúsund kr., en hann hafði lýst kröfum á hendur háskólanum um miskabætur, auk greiðslu fyrir töpuð laun og áfallinn kostnað.
  • Með vísan til ofanritaðs samkomulag féllst Jón Baldvin á að falla frá málshöfðun á hendur háskólanum og einstökum starfsmönnum hans.

Það skal tekið fram, að háskólinn viðurkennir ekki bótaskyldu í samkomulaginu. Af því tilefni skal eftirfarandi áréttað:

Lesa meira

IS SMALL (STILL) BEAUTIFUL?

An interview with Jón Baldvin Hannibalsson.

Introduction: Late November last year there was a multinational conference in Tallinn, where the major questions to be tackled were the following: Can small nations offer state services to their citizens at the same level of quantity and quality as bigger nations? Or will the relative cost (as a percentage of GDP) be too high – or even prohibitive? Do small nation face tough choices as to what services they are going to give priority? Although the central government in Tallinn accounts for a relatively small percentage of GDP, there is a growing debate in Estonia about increasing cost pressures concerning government expenditures.Is there such a thing as an optimal size of the public sector conducive to economic growth?

I was invited to speak at the conference and to participate in panel discussions. Eventually, for the sake of cost cutting, we settled for an interview which was posted on the conference web page in Estonian. What follows is the English text.

Q: How do you envisage the abilities of small nations to maintain sustainable living standards and take care of their national interest in the international arena?

Continue reading

Guðs volaða land – Ferðasaga með dýpri undirtón

Jólin eru hátíð fjölskyldunnar. Og vináttunnar. Þótt myrkrið umlyki okkur, njótum við samvista við ástvini fyrir framan heimilisarininn – við kertaljós (og yl af hitaveitunni). Skata og brennivín (alla vega fyrir Vestfirðinga), og lotteríið með rjúpuna á aðfangadag. Og svo er það lambalærið, hamborgarhryggurinn, hangikétið. Súkkulaði með rjóma og pönnukökur inn á milli. Og sofið fram úr. Þetta blífur, þrátt fyrir allt.

Jólin eru auðvitað fyrir löngu orðin hátíð prangarans. Auglýsingamennska, gerviþarfir, neysluæði, eyðsla og sólund um efni fram – yfirdráttur og okurvextir í byrjun árs. Gróðafíknin er löngu búin að yfirtaka fagnaðarerindið og snúa því upp á Mammon. Eftir allt sukkið er fjölskyldan á hausnum, þegar reikningarnir innheimtast eftir áramót. Hjá flestum er þetta upp á krít – ekki satt? (eins og styrjaldir hjá Ameríkönum nú til dags). En samt. Við þurfum þessa daga og nætur til að lýsa upp vetrarmyrkrið í sálinni og finna ylinn hvert af öðru.

Lesa meira

Um flísina og bjálkann – fjórða valdið, dómsvaldið og siðareglur blaðamanna. Seinni hluti

Í áratug hefur sáttaviðleitni minni verið mætt með ískaldri þögn, ósönnum söguburði, eftiráspuna, illmælgi á bak, hatri og hefnigirni. Fyrst var leitað til lögreglu og saksóknara og reynt að fá óvininn dæmdan. Þegar ákæruvaldið vísaði kærunum frá, var áfrýjað til “dómstóls götunnar” gegnum fjölmiðla. Það telst sætur sigur, ef það tekst að ræna óvininn mannorðinu. Það var jú ætlunin frá upphafi.

Hatrið

Það er dapurlegt til þess að vita, að allt þetta hatur og öll þessi hefnigirni, skuli hafa búið um sig í hugarfylgsnum og sálarlífi þess fólks, sem stendur að baki þessu, í meira en áratug. Hatrið er skaðræðisskepna. Það bitnar ekki bara á þeim, sem fyrir því verða. Það eitrar líka líf þeirra, sem hýsa það og næra. Var það ekki þetta, sem Brynjólfur biskup í Skálholti átti við forðum, þegar hann sagði: “Mala domestica lacrimis majores sunt – heimilisbölið er þyngra en tárum taki”?

Lesa meira

Um flísina og bjálkann – fjórða valdið, dómsvaldið og siðareglur blaðamanna. Fyrri hluti

Flestir viðurkenna – a.m.k. í orði kveðnu – að mannréttindi í réttarríki byggi á því að grundvallarreglan “saklaus uns sekur fundinn fyrir dómi” sé í heiðri höfð og virt í reynd. Samt virðist það vefjast fyrir mörgum, þegar á reynir.

Hversu oft heyrum við ekki sagt: “Já – en hann (eða hún) er víst sekur.” Meiningin er þá gjarnan sú að þótt viðkomandi hafi verið sýknaður fyrir dómi af ákæru um refsivert athæfi sé samt um að ræða gjörning eða hegðun, sem þyki ámælisverð. En getum við þá, hvert og eitt okkar, tekið dómsvaldið í eigin hendur og útdeilt refsingum að eigin geðþótta? Getur ríkið sjálft, eða stofnanir á vegum ríkisvaldsins, beitt slíku geðþóttavaldi? Vilt þú eiga líf þitt og limi, eða mannorð þitt og mannréttindi, undir “alþýðudómstólum” af slíku tagi? Svari hver fyrir sig.

Lesa meira

HÁSKÓLI ÍSLANDS: EKKI MEIR, EKKI MEIR

„Það versta er ekki fólska hinna illviljuðu; það versta er þögn og afskiptaleysi hinna góðviljuðu“
(Anonymus)

Skýringar forráðamanna HÍ á fyrirvaralausri ákvörðun þeirra um að afturkalla ráðningu mína til kennslu við stjórnmálafræðideild skólans, standast ekki skoðun. Þeir leyfa sér að ganga langt í að hagræða staðreyndum í von um að geta breitt yfir það ófremdarástand, sem ríkir innan félagsvísindasviðs. Þessar skýringar bera vott um skort á sannleiksást, vilja til yfirhylmingar (e. cover-up) og ódrengskap í garð þeirra, sem verða að búa við afleiðingarnar af þeirra eigin klúðri.

Hverjar eru þessar skýringar? Látið er eins og þetta sé allt honum Baldri að kenna. Dr. Baldur Þórhallsson, prófessor, á að hafa beðið mig um að líta við í nokkra tíma á námskeði á hans vegum. Þetta á að hafa verið einkamál Baldurs. Baldur hafi síðan afturkallað ákvörðun sína. Þar með beri félagsvísindasvið og stjórnmálafræðideild enga ábyrgð. Þetta er hins vegar, að mati rektors, tilefni til að setja reglur um gestakomur til háskólans.

Lesa meira

On the Icelandic Way and Capital controls

In a recent book „Ísland ehf. auðmenn og áhrif eftir hrun“ – Iceland ltd., the Oligarchs and their Influence after the Crash – (Vaka/Helgafell, 2013) the authors, Magnús Halldórsson and Þórður Snær Júlíusson, both economic analysts in the media, give an overview of the „Icelandic way“ after the crash 2008. Specifically they try to estimate the ongoing transfer of wealth and the subsequent polarization of society. In the final chapter (p.205-292) they deal with the Icelandic experience of IMF-imposed capital controls. They were meant to be a short-term fix, but have now lasted almost five years.

Here are some of the highlights of their coverage:

Continue reading