Category: Leikhús

Blessuð sé minning næturinnar

Það er kominn miðvikudagur, þegar ég loks sest niður í ró og næði til þess að skrifa nokkur orð um frumflutning Ragnars Ísleifs í ríkisútvarpinu á sunnudaginn – og biðst ég forláts á því. Ég hef fátt mér til afbötunar nema hvað á sunnudaginn stóð páskahelgin sem hæst með vinafjöld, veislum og tilheyrandi, ferming nýafstaðin, og mörg önnur bjóð framundan með freistingum og hættum bæði fyrir líkamann og andann.

Lesa meira

Skepna

Það er fátt sem gleður í okkar litla rotna samfélagi þessi misserin. Enginn virðist kunna lengur muninn á réttu og röngu, góðu né illu, fögru né ljótu. Fólk vafrar um með bundið fyrir bæði augu, vill hvorki heyra né sjá.
Og á meðan fer allt til helvítis.

Lesa meira

Hamskiptin

Það var hálfgerður beygur í mér, þegar ég sneri heim úr leikhúsinu í gærkvöldi. Það var ekki laust við, að ég væri kvíðafull, hrædd við hið ókomna, veturinn og myrkrið – og hugsanlegt birtingarform angistarinnar í okkar heillum horfna þjóðfélagi. Angistin getur snúist upp í andhverfu sína, brotist út í hamslausri grimmd og miskunnarleysi. Þeir sem ekki falla inn í mynstrið, þeir sem skera sig úr, eru öðru vísi, ofbjóða blygðunarkennd (les: réttlætiskennd) okkar – skulu víkja. Um það fjallar nóvella Franz Kafka – Hamskiptin.

Lesa meira

Listaháskóli Íslands

Það var rafmagnað loftið í gömlu smiðjunni við Sölvhólsgötu á laugardagskvöldið, þar sem Leiklistarskóli ríkisins nýtur skjóls við skemmtilega frumstæðan aðbúnað. Eitthvað svona bóhemskt og aðlaðandi. Leiksýningin var rétt að hefjast. Ungar fallegar stúlkur, allt nemendur úr skólanum væntanlega, afhentu miða og töldu í sætin. Leikritið Stræti – eftir breska rithöfundinn Jim Cartwright – prófstykkið sjálft – var að hefjast.

Lesa meira

Frá Borgarleikhúsinu

“Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér líkist
hvítum kölkuðum gröfum, sem sýnast fagrar utan, en
innan eru fullar af dauðra manna beinum og alls kyns
óþverra. Þannig eruð þér, sýnist hið ytra réttlátir í
ranglætis.”
( Matteus, 23, 27.)

Lesa meira

Hænuungarnir

Hefur þú nokkurn tíma komið inn í útrýmingarbúðir kjúklinga – fiðurfjárgúlag? Ég lenti í því einu sinni vestur í Bandaríkjunum og það líður mér ekki úr minni. Af hverju minnti þetta mig svo sterklega á dauðafabríkkur Hitlers eða þrælabúðir Stalíns – meira þó Hitlers, því að þetta var allt svo vísindalegt. Allt sterilíserað í hólf og gólf, hvítir læknasloppar, plastsmokkar yfir skófatnaðinn og andlitsgrímur fyrir vitum.

Lesa meira

Sjöundá

Þegar ég átti heima á Ísafirði í gamla daga, starfaði ég töluvert með Litla leikklúbbnum þar á staðnum. Ég hafði aldrei kynnst áhugamannastarfi áður, en ég áttaði mig fljótlega á því, hvað svona starfsemi hafði mikið félagslegt gildi í bæjarlífinu. Eiginlega gekk það fyrir öllu og risti miklu dýpra en hin listrænu gildi. Fólk af öllum stigum samfélagsins var fúst til þess að rífa sig upp eftir langan vinnudag, í frystihúsinu eða á skrifstofunni, koma saman og rýna í texta um annars konar líf á framandi slóðum, setja sig í spor syndugra manna eða sælla kvenna, fá að hlæja og gráta, syrgja og gleðjast, fá að upplifa eitthvað nýtt og spennandi, kanna mannlegar tilfinningar, sem einhæft lífsmynstur í litlu þorpi bauð ekki upp á svona hvers dags. Þannig kom mér þetta fyrir sjónir. Það skipti ekki máli, hvaða verk var verið að fást við, heldur hvernig hópurinn náði saman og skemmti sér. Áhorfendur voru aukaatriði, eitthvað sem kom óvænt upp úr kassanum, eins og rúsína í pylsuendann.

Lesa meira

Ufsagrýlur

Hver er þessi Móeiður Helgadóttir? Ég bara spyr. Hún hefur verið að skjóta upp kollinum hér og þar í leikhúsheiminum, en nú ræðst hún ótrauð til atlögu við sjálft skáldið Sjón. Hugrökk ung kona, því að leikritið – þetta fyrsta leikrit, sem Sjón semur í fullri lengd – Ufsagrýlur (fáránlegt heiti) hefur ekki verið árennilegt við fyrsta lestur – hann heimtar heilt geðsjúkrahús á sviðið eða fangelsi í Guantanamo stíl, risastórt gámaskip, óveður á hafi úti, þyrlu sem nálgast með fullfermi. Hefði mátt virðast ógerlegt við ófullkomnar aðstæður í óræðu rými suður í Hafnarfirði.

Lesa meira

Gerpla

Ég man alveg hvar ég var, þegar ég las Gerplu í fyrsta sinn. Það var á sólarströnd í Suður-Frakklandi eitt sumar endur fyrir löngu. Ég var nemandi í Menntaskólanum í Reykjavík, en hafði óvænt fengið styrk til frönskunáms í fríinu. Kennslan fór fram á morgnana en síðdegis fann ég mér stað á ströndinni með Gerplu í hönd. Kennarinn í MR hafði skipað okkur að vera búin að lesa hana fyrir haustið.

Lesa meira

Tilbrigði við stef

Hvar í heiminum nema á Íslandi getur maður farið í leikhús í hjarta borgar – þar sem þögnin í umhverfinu er slík, að gluggar standa galopnir og eina hljóðið sem berst inn, er gargið í gírugum gæsum – eða álftakvak í umvöndunartón? Hvergi, hugsa ég – en þannig er einmitt stemningin á efri hæðinni í Iðnó þessa dagana. Kaffileikhús – og það í orðsins fyllstu merkingu, því að það er boðið upp á kaffi, jafnvel heitt súkkulaði með rjóma og kruðeríi, í upphafi leiks og áhorfendur deila því með leikendum. Leikendur fá jafnvel eitthvað sterkara, þegar orðræðan verður of ágeng. Jarðgulur litur veggjanna heldur hlýlega utan um leikendur og gesti, þar sem þeir sitja í hnapp hver á móti öðrum. Svona var leikhús kannski einmitt hugsað í upphafi, staður þar sem maður talar við mann og segir sögu. Í svona þröngu rými fá orðin aukið vægi og það hentar mjög vel þeim, sem liggur mikið á hjarta og þurfa að veita tilfinningum sínum útrás.

Lesa meira