11 FIRRUR UM EVRULAND

Öllum þessum frambjóðendum tókst að fara í gegnum kosningabaráttuna án þess að upplýsa þjóðina um hvað hún skuldaði mikið; án þess að segja henni frá neyðarfjárlögum með niðurskurði og skattahækkunum; og án þess að þorri kjósenda hafi grænan grun um yfirvofandi bankahrun ríkisbanka, sem eru klifjaðir ónýtum lánasöfnum.

Á flestum frambjóðendum var ekki annað að heyra en að fastir liðir væru bara eins og venjulega. Samt keyrði um þverbak, þegar sumir frambjóðendur fóru að upplýsa væntanlega kjósendur um Evrópusambandið. En úr því að Samfylking og Vinstri græn eru þrátt fyrir allt sest að samningaborði um Evrópumál, er kannski ekki úr vegi að leiðrétta verstu ambögurnar, sem haldið var að þjóðinni í kosningabaráttunni.

Lesa meira

EIGA KVÓTAEIGENDUR AÐ HAFA SJÁLFDÆMI UM FRAMTÍÐ ÍSLANDS?

Það var vel mætt í auditorium í Tæknigarði í hádeginu, 30. apríl. Umræðuefnið var: Sjávarútvegsstsefna ESB – hvað með fiskinn í sjónum? Munu vondir útlendingar taka hann frá okkur, ef við göngum í Evrópusambandið?

Fundurinn var haldinn á vegum Alþjóðamálastofnunar háskólans og Rannsóknarseturs um smáríki. Ólafur Harðarson, prófessor, stýrði fundi, en framsögumenn voru Friðrik Arngrímsson frá LÍÚ, og Bjarni Þór Harðarson, hagfræðingur Samtaka iðnaðarins. Loks áttu fulltrúar flokkanna að tala máli sinna flokka, þar sem þeir sátu fyrir svörum.

Lesa meira

KREPPAN OG EVRAN

Erum við ekki flest sammála um það, að við náum okkur seint á strik aftur, nema með því að fá afnot af gjaldmiðli sem dugar í viðskiptum, innan lands og utan? Er ekki lexían, sem við þurfum að læra af hruninu sú, að við komumst ekki af án þess að hafa starfhæft bankakerfi, stöðugt gengi, traustan gjaldmiðil og lága vexti? Er það ekki þetta sem rekur á eftir okkur að sækja um aðild að Evrópusambandinu og að taka upp evru? Við höfum fengið okkur fullsödd af því að vera leiksoppar í fjárhættuspili.

Þegar við lýsum væntingum af þessu tagi, fáum við venjulega það svar, að þetta séu draumórar um töfralausnir. Sjáið bara hvernig ástandið er í Austur-Evrópu: Samdráttur í þjóðarframleiðslu, þung skuldabyrði og vaxandi atvinnuleysi. Samt eru þessar þjóðir í Evrópusambandinu. Horfið á ástandið í Ungverjalandi sem dæmi. Ungverjaland samdi um inngöngu í Evrópusambandið árið 2004, en er eitt af ESB-ríkjunum, sem standa fyrir utan evrusvæðið.

Lesa meira

ÞEIM MUN VERRA – ÞEIM MUN BETRA

Margir hafa tilhneigingu til að trúa frekar málflutningi manna eins og Gylfa Magnússonar, viðskiptaráðherra – af því að hann er ekki í framboði – fremur en síbylju pólitískra farandsölumanna, sem hafa hagsmuna að gæta í að fegra veruleikann (ef þú ert í stjórn), eða búa til ýkta hryllingsmynd (ef þú ert í stjórnarandstöðu).

Dæmi um ólíkan málflutning af þessu tagi – kortéri fyrir kosningar – eru annars vegar bjartsýnisboðskapur viðskiptaráðherrans í Mbl. á sumardaginn fyrsta, þar sem hann boðaði skjóta endurreisn; og hins vegar forspá formanns Framsóknarflokksins um yfirvofandi annað hrun. Við munum örugglega fá að vita, hvor hefur rétt fyrir sér – eftir kosningnar.

Lesa meira

ENGIN FRAMTÍÐARSÝN – ENGIN PÓLITÍK

Veruleikafirrt kosningabarátta:
Tókuð þið eftir smáfrétt í hádeginu í dag? Ölgerðin hefur að undanförnu verið að reyna að ná samningum um markaðssetningu á íslenskum bjór á breska markaðnum. Sumir mundu halda að það væri, eins og sagt var í enskukennslubókunum í gamla daga, “to carry coal to Newcastle” – bjór til Bretlands!

En bíðið hæg: Eftirspurnin var næg, samstarfsaðilinn var fús og samkeppnishæfnin – lágt gengi krónunnar – í toppi. Samt gekk þetta ekki. Hvað var að? Vöntun á nothæfum gjaldmiðli, það er það sem var að. Hvorki seljandi né kaupandi treysti sér í fjárhættuspil með íslensku krónuna, eins og þeir orðuðu það sjálfir.Að vita ekki frá degi til dags, hvort evran kostar 88 krónur eða 250 krónur eða eitthvað þar á milli.

Lesa meira

Dr. Gísli Reynisson, ræðismaður – minning

Sú var tíð að Riga var djásnið í kórónu sænska stórveldisins. Hún var stærsta borg Svíaríkis – stærri og ríkari en Stokkhólmur – og umsvifamesta viðskiptamiðstöð Hansakaupmanna við Eystrasalt. Þetta breytti ekki því að þeir töluðu þýsku í kauphöllinni.

Riga var þeirrar tíðar Hong Kong – alþjóðleg verslunarmiðstöð – sem flutti útflutningsafurðir hins mikla rússneska meginlands til markaða Hansaborganna: Lübeck, Kaupmannahafnar, Hamborgar og Amsterdam. Og þar sem eru líbbleg viðskipti, kviknar gjarnan blómleg menning. Það var þarna sem Richard Wagner tók út þroska sinn sem tónskáld og Eisenstein lagði löngu seinna grundvöllinn að sovéskri kvikmyndalist. Flestar borgir við Eystrasalt voru satt að segja lítið annað en útkjálkaþorp í samanburði við hina fjölþjóðlegu menningu sem blómstraði í Riga, þegar hún var á hátindi frægðar sinnar.

Lesa meira

In memoriam: DR. GÍSLI REYNISSON, COUNSUL GENERAL IN RIGA

Once upon a time Riga was the jewel of the Swedish crown – was the biggest town of the Swedish empire – bigger and richer than Stockholm – and the most powerful commercial center of the Hanseatic merchant league along the Baltic Sea. Still, they spoke German on the Stock Exchange.

Riga was the Hong Kong of Europe – an international trade center – through which the exports from the great Russian hinterland were transported to the markets of the great merchant cities of Lübeck, Copenhagen, Hamburg and Amsterdam; from which the industrial goods of Europe were brought back east. And where business blossoms, culture springs alive. It was in this city that Richard Wagner lived to become a world known composer, and Eisenstein, much later, laid the foundation for Soviet film making. Most cities on the Baltic coastline were – to tell the truth – mere provincial backwaters in comparison with the multinational culture that blossomed in Riga during her golden age.

Continue reading

DELORS´S BABY

Það eru 15 ár liðin frá því að samningurinn um evrópska efnahagssvæðið (EES) gekk í gildi. 1. jan. 1994. Af því tilefni mun framkvæmdastjóri EFTA, Kaare Bryn, beita sér fyrir útgáfu afmælisrits á vegum aðalstöðvanna í Genf.

Þetta verður lítið og sætt fjölskylduafmæli. Ætli myndaalbúmið verði ekki skoðað, og svo verða rifjaðar upp skemmtilegar sögur frá fyrri tíð, þegar EFTA var og hét – smátt en fagurt – en engu að síður atkvæðamikill klúbbur og skemmtilegur.

Þegar ég rifja upp gamla daga verður mér fyrst hugsað til míns gamla og góða vinar, Hannesar Hafstein, aðalsamningamanns. Hann átti engan sinn líka. Við vorum öll á “first name basis”: Pertti, hinn finnski, Anita og Ulf frá Svíþjóð, Wolfgang og Alois frá Austurríki, Jean Pascal og Blanchard frá Sviss og Thorvald og Eldrid frá Noregi – að ógleymdum prinsinum frá Liechtenstein.

Hér að neðan birtist afmæliskveðjan frá undirrituðum undir fyrirsögninni: BARNIÐ HANS DELORS. Pistillinn mun birtat í afmælisritinu seinna í vor.

The EEA-agreement is a product of the Cold War era. Five of us defined themselves as neutral or outside alliances. Two of us were NATO members, but suspicious of the European Union for different reasons.

We were small nations – in terms of population, but strong in terms of trade and economics. This awkward mix meant that we were marginal vis a vis the process of European integration. This gap had somehow to be bridged.

Lesa meira

DELORS´S BABY

The EEA-agreement is a product of the Cold War era. Five of us defined themselves as neutral or outside alliances. Two of us were NATO members, but suspicious of the European Union for different reasons.

We were small nations – in terms of population, but strong in terms of trade and economics. This awkward mix meant that we were marginal vis a vis the process of European integration. This gap had somehow to be bridged.

Jacques Delors – still today the greates tof the EU-presidents – was the consummate political fixer. In his time he had saved the Mitterand regime from floundering on the rocks of out-of-date economics. Now he proposed to square the circle with us.

Continue reading

Marshall Brement, sendiherra á Íslandi – minning

Marshall Brement, sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi (1981-85), var enginn venjulegur kerfiskall. Í samanburði við þá kollega hans, bandaríska, sem hafa til siðs að kaupa sér sendiherraembætti í fjarlægum löndum fyrir framlög í kosningasjóði, vitandi varla hvar þeir eru staddir á landakortinu, var Marshall hinn útvaldi atvinnumaður.

Þegar hann kvaddi Ísland 1985 lauk um leið 30 ára ferli í bandarísku utanríkisþjónustunni. Marshall var “strategiskur” hugsuður, sem fjallaði um alþjóðamál af ástríðu. Sérgreinar hans voru Sovétríkin og Kína (enda talaði hann bæði rússnesku og mandarísku), þótt eftirlæti hans væri Suðaustur-Asía. Eftir að hafa starfað í utanríkisþjónustu landsins í Hong Kong, Singapore, Indónesíu og Vietnam, varð hann stjórnmálaráðgjafi við sendiráð Bandaríkjanna í Moskvu.

Lesa meira